Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła zapewnia wymianę zanieczyszczonego powietrza w pomieszczeniach na czyste i jednocześnie pozwala na zniwelowanie strat ciepła w budynku. W związku z tym polecana jest przy termomodernizacjach nie tylko budynków mieszkalnych, ale również użyteczności publicznej. Wiele powstaje również nowych budynków ogrzewanych przy pomocy odnawialnych źródeł, gdzie centrale wentylacyjne z rekuperacją sprawdzają się doskonale. Oczywiście trzeba wybrać odpowiedni rodzaj, dlatego warto wiedzieć, co w tej kwestii mamy do wyboru.
Centrale wentylacyjne – co się na nie składa?
Oczywiście należy wiedzieć, że centrala wentylacyjna to wymiennik ciepła wraz z osprzętem. Przy wyborze rekuperatora liczy się zapotrzebowanie budynku na świeże powietrze i ciepło, które może zostać obliczone na podstawie projektu i określeniu systemu ogrzewania. Trzeba zaznaczyć, że przy wyborze rekuperatora zawsze istotne znaczenie ma zależność pomiędzy powietrzem przepływającym przez centralę oraz zdolnością do pokonywania oporów jego przepływu, czyli między wydajnością a sprężem. Centrala wentylacyjna to nie tylko rekuperator, ale działające w ramach systemu nawiewno-wywiewnego wentylatory, a także filtry. Ważne są oczywiście ewentualne nagrzewnice i sterowniki central wentylacyjnych. Trzeba wiedzieć, że im większy jest opór powietrza, tym mniejszy jest jego przepływ, co wpływa na wydajność systemu rekuperacji, jednak obie wartości trzeba odczytywać łącznie. Nie można zapomnieć o średnicach i rozmieszczeniu kanałów wentylacyjnych, które także mają wpływ na sprawność działania systemu.
Wymienniki krzyżowe, obrotowe, przeciwprądowe czy spiralne? Jaki rodzaj rekuperatora wybrać?
Oczywiście wymiennik ciepła jest sercem całego układu wentylacji z odzyskiem ciepła. To w jaki sposób powietrze przepływa przez rekuperator ma bezpośredni wpływ na jego sprawność odzysku ciepła. Warto wiedzieć, że może przepływać prostopadle, równolegle, albo zostać wprowadzone w ruch wirowy. Pierwsze rozwiązanie stosowane w wymiennikach krzyżowych może dawać sprawność na poziomie 60%, co nie jest satysfakcjonujące. Z pewnością należy wybierać pomiędzy przepływem równoległym w wymiennikach przeciwprądowych i spiralno-przeciwprądowych oraz obrotowym w wymiennikach obrotowych. Największą sprawność mają wymienniki spiralne i przeciwprądowe, które są w stanie odzyskać ciepło w ponad 90%. W skrajnie niskich temperaturach (poniżej -20°C) może dojść do szronienia się wymienników przeciwprądowych, w związku z czym może być wymagane zastosowanie systemu antyzamrożeniowego. W wymiennikach obrotowych, gdzie rotor wprowadza powietrze zużyte i pozyskane z zewnątrz w ruch wirowy odzyskiwanie ciepła odbywa się poprzez mieszanie się dwóch strumieni powietrza. Tutaj istnieje ryzyko awarii silnika i przedostawania się „brudnego” powietrza do pozyskanego z zewnątrz, jednak ryzyko zamarzania skroplin jest mniejsze niż w przypadku wymienników krzyżowych.
Centrale wentylacyjne – ważny jest wentylator i nagrzewnica
Wybierając centrale wentylacyjne należy zwrócić uwagę na rodzaj i wielkość wentylatorów, a także nagrzewnicę. Najczęściej stosowane są energooszczędne wentylatory typu EC, które są sterowane elektronicznie, zatem można zmieniać ich prędkość obrotową, mogą zużywać mniej energii, a ich zaletą jest cicha praca. Warto wiedzieć, że wentylatory, których prędkość można ustawiać na minimalną wartość powinny mieć odpowiednio dużą średnicę, aby mogły działać wydajnie. Często się zdarza, że centrale wentylacyjne wymagają zastosowania nagrzewnic. Stosowane są nagrzewnice wstępne, które służą do odszraniania wymiennika ciepła oraz wtórne, dzięki którym można dogrzewać pomieszczenie, w sytuacji, gdy instalacja centralnego ogrzewania jeszcze nie działa, bądź budynek posiada niewielkie zapotrzebowanie na ciepło.
Znaczenie filtrów i sterowników w centralach wentylacyjnych
Ostatnimi kwestiami, jakie należy poruszyć przy wyborze centrali wentylacyjnej jest rodzaj stosowanych filtrów. W budynkach użyteczności publicznej należy wybierać te o wysokim stopniu filtracji, gdyż wśród petentów i klientów nie będzie brakować alergików. W domach jednorodzinnych należy rozważyć filtry, które zatrzymują pyły i mikro zanieczyszczenia, jeśli mieszka się blisko głównej drogi, czy w okolicach fabryki bądź spalarni. Filtry to elementy bez których centrala wentylacyjna nie może działać wydajnie, dlatego należy też pamiętać o ich regularnej wymianie. Można postawić na system sterowania wyposażony w elektronikę, która poinformuje o zanieczyszczeniu filtra i konieczności jego wymiany. Sterowniki w centralach wentylacyjnych to bardzo wygodne rozwiązanie, które pozwala ustawiać cykle tygodniowe, czy weekendowe, ale również dokonywać zmian pojedynczych parametrów pracy. Oczywiście rozwiązania automatyczne są najwygodniejsze, zwłaszcza jeśli centrala sama dostosowuje działanie wentylacji do stopnia wilgotności powietrza czy też jego zanieczyszczenia.
Znalezienie odpowiedniej centrali wentylacyjnej z pewnością nie należy do prostych zadań. Jednak mając odpowiednie dane, a także wiedzę na temat działania poszczególnych jednostek można dokonać właściwego wyboru.
